Wie ben jij en wat vind je belangrijk?
Grenzen aangeven doe je door te vertellen wat je fijn en wat je niet fijn vindt. Wanneer je dit op een goede manier doet, dan weet een ander ook wat je wel of niet accepteert. Op die manier kan er rekening met je worden gehouden. Hierdoor kun je jezelf blijven en dat voelt prettig aan. Als je er zo naar kijkt, zou je dus kunnen zeggen:
Wanneer je persoonlijke grenzen zichtbaar zijn, is duidelijk waar je voor staat. Je geeft een ander hierdoor de kans om met jou rekening te houden!
De manier waarop je je grenzen aangeeft, vertelt anderen iets over wie je bent en wat je belangrijk vindt. Hierdoor zien zij ook wat jouw passies zijn. Voor de buitenwereld, en dus ook voor je partner, is dit een groot deel van je identiteit. Voor jezelf is je identiteit meer dan dat, omdat er van binnen allerlei andere gevoelens spelen.
Wanneer je niet je grenzen aangeeft, cijfer je jezelf eigenlijk weg. Het is dan net alsof je zegt “ik ben er niet” of “ik ben niet belangrijk”. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij mensen die doorschieten in zorgzaamheid of hun gevoelens wegslikken, omdat ze geen confrontatie aan willen gaan. Uiteindelijk is dan niet meer duidelijk wie zij zijn, wat hun passies zijn en wat ze nodig hebben.
Soms geven partners op een indirecte negatieve manier hun grenzen aan. Ze zeggen niet wat er echt aan de hand is en wat ze voelen, maar proberen door middel van negatief gedrag aan de ander duidelijk te maken wat ze nodig hebben. Een voorbeeld hiervan is seksuele onthouding om de partner te straffen, omdat deze te weinig aandacht geeft. Een groot nadeel van op deze manier je grenzen stellen, is dat het meestal niet duidelijk is en direct een negatieve gespannen sfeer neerzet. Hierdoor wordt het steeds moeilijker om grenzen aan te geven.
Inzicht in jezelf
Om je grenzen überhaupt aan te kunnen geven, moet voor jezelf duidelijk zijn wat je voelt en waardoor dit komt. Hier hebben we het over zelfbewustzijn en zelfinzicht. Wanneer je jezelf niet fijn of ongemakkelijk voelt door een actie of het ontbreken van een actie van je partner, zal daar bijvoorbeeld een grens liggen. Natuurlijk worden deze grenzen wel eens opgerekt, ook binnen relaties. Daar is op zich niets mis mee. Het houdt je scherp en soms verleg je je eigen grens, zodat je wereld groter en misschien rijker wordt.
Zichtbaarheid van grenzen
Helaas is hoe je je voelt niet altijd zichtbaar voor anderen. Zichtbaarheid is prettig, omdat het er toe bij kan dragen dat mensen je helpen of rekening houden met jouw grenzen. Dat “zichtbaarheid” belangrijk is, kun je bijvoorbeeld zien aan de manier waarop mensen met je omgaan wanneer je een gebroken arm hebt. Door de zichtbaarheid zal je veel sneller hulp krijgen of worden ontzien. Wanneer je gevoelsmatig pijn hebt, zien mensen dit niet automatisch en zal je vaker zelf hulp moeten vragen. Wat dat betreft was het fijner geweest, wanneer gevoel een zichtbaar ledemaat was geweest.
Grenzen en gevoelens blijven vaag, voor jezelf maar zeker ook voor je partner, wanneer je ze niet concretiseert. Dit concretiseren doe je door je gevoel te benoemen plus de eventuele oorzaak ervan.
Oefening: Grenzen inzichtelijk maken
Je kunt alleen grenzen aangeven wanneer je ook weet waar deze liggen. Je moet dus bewust zijn van je grenzen. Dit noemen we dan ook zelfbewustzijn. Zeker wanneer je het moeilijk vindt om grenzen aan te geven kan het gebeuren dat je langere tijd negatieve gevoelens wegslikt. Het vervelende hiervan is, dat je op een gegeven moment niet meer in de gaten hebt dat je iets als negatief ervaart. Je zet op dat punt eigenlijk je bewustzijn uit. Helaas komen hierdoor positieve ervaringen vaak ook minder goed binnen. Tijd dus om weer wat zelfbewuster te worden!
Doe hiervoor de volgende oefening:
Pak een schriftje. Reserveer aan het einde van iedere dag een moment waarop je rustig voor jezelf even de dag doorneemt en beantwoordt de volgende twee vragen:
Wat was het leukste vandaag en welk gevoel gaf jou dat?
Wat was het minst leuk en welk gevoel gaf jou dat?
Op deze manier train je zelfbewustzijn. Voor jezelf wordt duidelijk wat je als fijn en niet fijn ervaart. Zeker wanneer je dit een tijdje doet zal je patronen gaan herkennen in dingen die wel en niet voor je werken. Hiermee worden je grenzen dus steeds inzichtelijker.
Hoe kun je op een voor jou veilige manier je grenzen aangeven? Lees hiervoor mijn boek “Is er nog gevoel? – Relatietherapie voor aan de keukentafel”. Hierin staan diverse oefeningen en handvatten waarmee je op een fijne manier met je partner in gesprek kunt gaan.